31 Mostra de instrumentos de música tradicional de Pardiñas

Un ano mais a Mostra de Instrumentos de Música Tradicional, organizada pola AGG dentro do Festival de Pardiñas, abre as súas portas para amosar o traballo de numerosos artesáns e artesás neste espazo consagrado como a mostra máis antiga e importante da Península Ibérica e un referente indispensable da música tradicional galega, cuxo obxectivo fundamental dende os seus inicios foi establecer pontes de colaboración entre todos os obradoiros de artesáns espallados polo país e construír un espazo no que atoparse coa comunidade da música tradicional galega.

Nesta 31ª edición da Mostra, como non podía ser doutro xeito, volvemos a poñer o acento no recoñecemento dos artesáns e artesás, que co seu traballo minucioso e preciso fan posible que a artesanía dos nosos instrumentos tradicionais sexa recoñecida e valorada no mundo enteiro. Un lugar de encontro no que poder coñecer de preto o seu gran traballo, pero tamén para gozar de dous días cheos de festa, onde non pode faltar a música e o baile tradicionais, que estarán presentes durante toda a fin de semana.

Neste 2024, logo de celebrar os 30 anos na pasada edición, mantemos o formato de antano, recuperado o ano pasado, no que a Mostra volvía a abrir as súas portas na mañá do sábado, e para elo contaremos, amenizando a sesión vermú, coa música de “Os Canallas”, formación heteroxénea integrada por uns amigos unidos pola súa paixón pola fabricación artesanal de instrumentos tradicionais e a música galega.

A apertura oficial da Mostra comezará na tarde do sábado, co pregón ás 17:00 h. a cargo de Antón Santamarina, lingüista especializado no ámbito da lexicografía, realizou tamén numerosas achegas no ámbito da gramática, a sociolingüística, a dialectoloxía e a didáctica é tamén catedrático de filoloxía románica na Facultade de Filoloxía da Universidade de Santiago de Compostela e membro da Real Academia Galega (https://academia.gal/membro/-/membro/anton-luis-santamarina-fernandez). Os seus traballos contribuíron a afondar no coñecemento do estado da lingua e das súas variantes, así como ao establecemento da súa actual forma culta. Dentro do seu prolífico currículo debémoslle, entre outras moitas aportacións á nosa lingua e cultura, a coautoría, canda Dorothé Schubarth, do Cancioneiro popular galego (Fundación Barrié, 1984-1988). Esta obra en sete volumes, considerada o máis amplo repertorio da música popular de tradición oral do país, que reúne pezas recollidas en máis de cen lugares de fala galega pola musicóloga suíza entre 1978 e 1983.

Continuaremos coa música de Lembranzas do Tambre ás 18.30 h., asociación folclórica fundada no ano 1983, cando un grupo de veciños do municipio puxo as bases do que có tempo consolidaríase como unha asociación de referencia na comarca. Mediante o traballo das escolas de gaita e percusión, baile, pandeireta e canto, son moitas as xeracións de mozos e mozas que forman parte deste proxecto no que os rapaces fan país no eido cultural e axudan a estallar o folclore da nosa terra. A Asociación Folclórica Lembranzas do Tambre ao longo de todos estes anos, leva a cabo unha labor de promoción da cultura musical tradicional galega, sempre co nome do Concello de Oroso por diante, amosando por todo o territorio nacional e de países veciños o seu traballo en multitude de festivais e encontros. Na actualidade, as Pandeireteiras de Lembranzas do Tambre fan nas súas actuacións unha viaxe por toda a xeografía galega, poñendo en valor todas as melodías que as mulleres do noso país gardaron na súa memoria e que tiveron a sorte de recuperar e incorporar no repertorio do grupo.

As 20.00 h., será o momento de coñecer á persoa afortunada do boleto gañador do sorteo dun Bombo de Treboada (doado e construído colectivamente entre os artesáns Manels Percusión, Iago Salgado, O Reberete e con mazas de Oli Xiráldez.

A xornada do domingo iniciarase ás 11:30 horas coa apertura da mostra de instrumentos. Posteriormente, ás 12:30 h., continuaremos co Obradoiro de Treboada da man do artesán e gaiteiro Oli Xiráldez, no que teremos a oportunidade de coñecer máis sobre esta formación musical propia do Baixo Miño galego, composta por varios bombos de grandes dimensións (Bombos de mallada), un caixa e unha gaita (antigamente era unha gaita de barquín, pero as formacións que chegaron ós nosos días substituíron esta por unha de sopro humano), que tocan de forma itinerante normalmente nos días de festa, facendo as alboradas e as distintas funcións, civís e relixiosas, que faría un grupo de gaiteiros ó uso. Existe a tradición de subir as distintas Treboadas da zona ó monte Santa Tegra na Garda o día 15 de agosto ó que chaman a Festa do Monte. O obxectivo do obradoiro é a aprendizaxe do toque de bombo dunha das pezas que recollemos a Pepe o ”Cesteiro”, gaiteiro da emblemática Treboada do “Ministro” de Tomiño. Os asistentes, despois de aprender o toque, darán un pasa-rúas polo recinto, para compartir o aprendido e amenizar a festa.

Xa pola tarde, ás 17.00 horas terá lugar o Obradoiro de Baile Tradicional, con Ruth Pérez, bailadora que comezou a súa andaina polo ano 2000 na A.C Val do Mera ( O Burgo – Lugo ), para continuar, tras o cese de actividade da mesma no ano 2003, a súa formación nas escolas de baile da A.C Cántigas e Frores de Lugo. Un ano máis tarde pasa a formar parte do grupo de baile tradicional dirixido ata o 2015 por Xabier Iglesias, e do que se segue formando como bailadora ata hoxe en día baixo a dirección de Javier Sanmartín e Belén Tojo. No ano 2009 incorpórase como bailadora á compañía de baile “ProxectoDanza” coa que no ano 2011 presenta o seu primeiro espectáculo “Latexo”. Con esta compañía realizou colaboracións con grupos como “Pepe Vaamonde Grupo”, “Ghaita de pedra” e “Leña Verde ”. No ano 2015 estrease o espectáculo creado por Quique Peón & Cía “O poder do Arcabuz" no que participa como bailadora. Na actualizade forma parte do grupo de Cantareiras da “A.C. Cántigas e Frores”, imparte aulas de baile en diferentes asociacións da provincia de Lugo e tamén forma parte do espectáculo de danza "Bailador" de Óscar Cobos cía.

De seguido ás 18.30 horas, desfrutaremos da música de SilvaRedonda, murga galega formada por dúas gaitas, clarinete, acordeón, bombardino, tambor e bombo con pratos. Ligada á comarca de Rianxo, foi na primavera do 2018 cando comezou a amenizar sesións vermú, romarías, roteiros culturais e seráns. No outono dese mesmo ano, a murga tivo a honra de ser escollida pola Casa de España da República Dominicana como representante da música tradicional galega para dinamizar unha serie de actos alá celebrados. De natureza principalmente instrumental, aínda que incorporando algún tema vocal, o seu repertorio componse de pezas tradicionais e outras de autor, con arranxos persoais, e tamén composicións propias. Xotas, muiñeiras, rumbas, tangos ou fox-trot para seren bailadas en todos os torreiros.

E xa para rematar a xornada, ás 20.00 h. realizaremos o sorteo dun tambor de nogueira doado e fabricado colectivamente entre os artesáns Xosé Tunhas e Miguel Rivas. 

PROGRAMACIÓN 31ª MOSTRA DE INSTRUMENTOS DE MÚSICA TRADICIONAL 

Sábado 3 agosto

11.30 - Apertura da mostra
13.00 - Sesión vermú: Os Canallas.
14.00 - Xantar
17.00 - Pregón: Antón Santamarina
18.30 - Concerto: Lembranzas do Tambre

20.00 - Sorteo: Bombo de treboada
21.30 - Peche da mostra

Domingo 4 agosto

11.30 - Apertura da mostra
12.30 - Obradoiro de Treboada. Imparte Oli Xiráldez
14.00 - Xantar
17.00 - Obradoiro de baile. Imparte Ruth Pérez
18.30 - Concerto: Silvaredonda
20.00 - Sorteo: Tambor de nogueira
21.30 - Peche da mostra 

ARTESÁNS E ARTESÁS NA 31ª MOSTRA DE INSTRUMENTOS DE MÚSICA TRADICIONAL 

AGG / Asociación do baile e a música de tradición galega
Alberto Pires / Gaitas / Pontesampaio
Aragón y Parrado / Gaita irlandesa - Uilleann pipe / Guadarrama – Madrid
Artesanía JMR / Instrumentos de percusión e accesorios musicais / O Pino
Carlos da Silva / Fabricación de instrumentos de vento / Vilagarcía de Arousa
Caroline Lacombe / Bouzuki irlandés, mandolinas, tarrañolas e mandolas / Barcelona
DJB e Filla / Instrumentos de corda / Soutomaior
Fernando Meireles /Corda portuguesa e zanfonas /Coimbra
Francisco Luengo / Luthier de instrumentos medievais, renacentistas e barrocos / Brión
Guillermo Camacho / Instrumentos de corda / Vitoria-Gasteiz (Álava)
Iago Salgado / Instrumentos tradicionais / Teo
Jaime Pena / Artesán Palleteiro / As Pontes
Joan Pellisa / Lutier i investigador en organología /Fatarella - Cataluña
Kepa Rubio / Luthier / Álava
Lorena Reinaldo /Instrumentos de corda / Soutomaior
Manels Percusión / Percusión tradicional / Ordes
Master Gaita / Gaita electrónica / Sada
Nebra / Instrumentos tradicionais / Porto do Son
Miguel Rivas / Artesán de instrumentos tradicionais de percusión e vento / Vigo
O Reberete / Vento e percusión tradicional / San Cristovo de Cea - Ourense
Obradoiro Barciela / Gaitas / Carballal - Vigo
Obradoiro Seoane / Instrumentos de percusión tradicional / Teo
Oli Xiráldez / Gaitas e requintas / Calo - Teo
Laboratorio de cordas / A Coruña
Queima / Instrumentos tradicionais de vento e percusión / Redondela
Rebollo Instruments / Zanfonas / Beluso
Regos Pandeiretas / Obradoiro de Pandeiretas / Ordes
Roi Earan / Luthier / Pontevedra
Suso Gestal / Instrumentos de vento / Abellá
Tunhas / Percusión / Ames
V. Martín González / Luthier - Construción e restauración de instrumentos de corda / Vilaboa
Xaneco / Percusión e zanfonas / Outeiro de Rei
Xermán Arias / Luthería e zanfonas / Sarria
Xosé Maceda / Instrumentos de percusión tradicional / Monforte
Un programa de actividades aberto a todas as persoas interesadas na cultura tradicional, co que agardamos que gocedes deste encontro para a comunicación, o intercambio e, por suposto, a ledicia.

Xa nos vemos en Pardiñas!